قیامت قامت: هنرنمایی با واژگان در شعر فارسی:
این رباعی زیبا که منسوب به شعرای بزرگی چون حافظ است، اوج هنرنمایی با کلمات را به تصویر میکشد. نکته جالب آن بازی هوشمندانه با کلمه «قیامت» و عبارت «قد قامت» است؛ «قیامت» هم به معنای روز رستاخیز و هم قد و بالای باشکوه، و «قد قامت» بخش مهمی از اذان. شاعر با استادی تمام، قامت معشوق را چنان ستایش میکند که مؤذن نیز از حیرت، ذکر «قد قامت» را تا ابد ادامه میدهد و نماز را به قیامت موکول میکند! این ایهام و جناس، عمق معنا را دوچندان کرده است.
راهکار:
برای درک عمیقتر چنین اشعاری، به ایهام و جناسهای به کار رفته توجه کنید. این کلمات با چند معنی، لایههای جدیدی به مفهوم میبخشند که کشف آنها لذت خوانش را دوچندان میکند.